شکل و قواره سنگ ها : اگرچه با کمک علوم نوظهور و روش های اجرایی فنی و مهندسی ، طرح استخراج معادن سنگ قابل برنامه ریزی های دقیق است ولی از آنجان که سنگ طی مراحل طبیعی و ساختارهای خارج از کنترل انسان به وجود آمده است، در حین فرایند استخراج ، برخی از قطعات تولید شده دارای شکل ناهمگون و ناخواسته خواهند بود .
هر کدام از سنگ های استخراج شده داخل معادن را میتوان به گروه هایی تقسیم بندی کرد گذشته از مواردی که در طراحی پله های معادن سنگ تاثیرگذار است ، که به بستگی به شرایط تکتونیکی، شکل ذخیره و شیب نهایی معدن ، قدرت ماشاسن آلات معدنی و توان و امکانات فنی معدن دارد ، در ادامه به عواملی خارج از استخراج و تولیدات معدنی مربوط می شود
سنگ قواره
به قطعه از سنگ گفته می شود که دارای شش وجه منظم بوده و ابعاد مربوط به این سنگ طی یک برنامه هدفمند و طرح ریزی شده تعیین می گردد که اولین گام در طراحی یک معدن تزیینی است و البته این ابعاد و اندازه به موارد زیر بستگی دارد
وزن سنگ
هر کشوری بنا به شرایط خاص سیستم حمل و نفل خود از قبیل حداکثر مقاومت پلها بر اثر بار وارده و تعداد محورهای حمل کننده ها، وزن حداکثری را برای کامیونهای حامل یار در نظر می گیرد
در ایران یار ناخالص استاندارد تریلی 40 تن بوده و اگر از این مقدار بالاتر باشد شرایط حمل و نقل با افزایش هزینه (مانند افزایش کشنده ) همراه است که این از نظر اقتصادی مرقون به صرفه نیست
ابعاد کانتینرهای حمل و نقل
در صورت حمل و نقل و صادرات سنگ توسط کانتینر باید به گونه ای باشد که با محدودیت فضا روبه رو نشود مثلا اگر عرض یا ارتفاع سنگ بیشتر از 220 سانتی متر باشد هنگام حمل و نقل با مشکل روبه رو می شود لذا باید قواره سنگ به گونه ای باشد که این مورد را نیز برطرف سازد
مشکل ماشین آلات مربوط به فراوری سنگ
با توجه به اینکه اکثر سنگ های استخراج شده در فرایند برش، فراوری و بسته بندی به فروش می رسد و درصد کمی از آن برای مصارف تزیینی استفاده می شود لذا باید قواره سنگ به گونه ای باشد که بتوان سنگ را در دستگاه های فراوری قرار داد ابعاد سنگ برای داخل این دستگاه ها در ایران باید 180 در 180 در 300 باشد و قواره سنگ باید طبق آن تولید شود
ابعاد قواره سنگ جهت سفارش مشتری
گاهی از اوقات مشتریان ابعاد خاصی از سنگ را مورد انتظار دارند لذا باید بتوان نیاز مشتری را نیز برطرف کرد
سنگ ناقواره
در صورتی که سنگی به صورت نامنظم یا به اصطلاح ناقواره یا بدقواره تولیده شده است و در موارد با درصد کمی قابل قواره شدن یا نیمه قواره شدن است آنچه می توان در مورد این سنگ ها انجام دادر به صورتهای زیر خواهد بود
بازسازی جهت صادرات سنگ های خام
با سر و شکل دادن به درصد کمی از این سنگ ها ، تحت عنوان درجات پایین تر می توان آن ها را بازفراروی نمون و ابعاد لازم جهت صادرات در برخی از سنگ های فوق را ایجاتد نمود این یکی دیگر از قواره سنگ ها است
تولید سنگ های نیمه فراوری شده
این قبیل سنگ ها از سنگ های ناقواره تولید می شود که بصورت ابعاد کوچگ یا نامهای شمش استریپ و غیره بازفراوری شده و هدف از ان جلوگیری از تولیدات ناخواسته جلوگیری از هزینه حمل بالا جهت صادرات سنگ خام و نیمه فراوری شده می باشد .در مرمرها و مرمریت ها آنچه از تجربیات بدست آمده است حدود 25 تا 30 درصد از سنگ های ناقواره ( سنگ قواره نامنظم ) قابل تبدیل به شمش هستند
قواره سنگ : سنگ لاشه یا گلدای
سنگهایی که دارای شکل نامنظم و و وزن های پایین هستند را سنگ های لاشه یا گلدانی میگویند که البته بنا به ارزش و کیفیتشان برخی موارد سنگ های زیر یک تن را شامل میشود مشاهده شده است که در برف در مورد موارد حتی سنگ های نزدیک به چند کیلو نیز جهت صنایع دستی و هنری صادر شده اند آنچه اهمیت دارد این است که این گروه از سنگهای معادن در مقایسه با تولیدات همگروه خود پایینترین درجه و ارزشش را دارند
ولی به هر حال سنگهای تزئینی جز ذخایر تجدید نشدنی بوده و در آینده ارزش آنها بالاتر خواهد شد هرچند یا عملیات اکتشافی جدید معادن زیادی به معادن موجود اضافه میشود لیکن با سرعت گرفتن صنعت سنگ در سالهای اخیر ارزش یک گونه سنگ ها بالاتر خواهد رفت
رنگ و طرح سنگ
قواره سنگ های تزئینی از آن جهت به عنوان مصالحی زیبا به کار میروند که نقش و طرح خاص خود را نمایش داده و رنگهای طبیعی منحصر به فردی را ایجاد می نماید بدین جهت یکی از مهمترین مشخصات اصلی هر سنگ طرح و نقش آن میباشد اما چه تاثیری در فرآیند تولید و فرآوری دارد
در اکثر سنگهای موجود معمولاً خلل و فرج و سوراخهای آن باید طوری رفع شود کهنقش طبیعی آن از بین نرود یا همخوانی و همگونی نزدیک با دیگر قسمتهای سالم سنگ را داشته باشد لذا در فرآوری سنگ موارد فوق از اهمیت بالایی برخوردارند به هر حال قبل از استخراج هر معدن این بهترین عاملی است که مشخص می کند حال یک ذخیره معدنی قابل بهره برداری است یا خیر زیرا نقش و طرح سنگ در مبحث سنگهای تزئینی تعیینکننده و عامل اصلی به شمار میرود و گرنه هیچ فرمول شیمیایی، عیار، ترکیبات طبیعی و غیره در ارزش سنگ تأثیر به سزایی ندارد هر چند تاکید میشوند سنگ نباید دارای عناصر مضر و سمی از قبیل عناصر پرتوزا یا بیماری زا باشد
میزان سلامت سنگ
آنچه از ظاهر سنگ بر می آید مانند درزه ها، ترکها و شکستگی های ناشی از عوامل مختلف است که تأثیر بسزایی در مورد فرآوری سنگ خواهد داشت لذا این قسمت از مشخصات سنگ پس از بررسی طرح و نقش، مهم ترین عامل در فراوری سنگ خواهد بود
در طی مراحل فرآوری و تولید سنگهای تزئینی بزرگترین عاملی که طراحان ماشین آلات برش و فرآوری را درگیر خود کرده و روز به روز به پیشرفت آنها نیز توجه می شود این است که چگونه سنگ هایی که از درجات سلامت پایین برخوردار هستند اما نقش و طرح زیبایی دارم را فرآوری نموده که این مورد در بحث خاص خود بررسی خواهد شد و این موارد را باید در قواره سنگ ها در نظر گرفت
میزان خلل و فرج موجود در سنگ
به دلیل عوامل متعدد طبیعی که در طول زمان بر سنگ تاثیر می گذارد از قبیل هوازدگی، تنش های تکتونیکی ، مراحل مربوط به تشکیلات هرکدام از مواد معدنی انحلال و غیره برخی از نقاط سنگ به صورت حفره در و برجهای ناهمگون در قسمتهای اصلی سنگ درآمده است
و در طی مراحل فرآوری مسائل خاص خود را به وجود آورده و پروسه تولید را پیچیده تر نموده است و چگونگی خط تولید را تحت تاثیر قرار داده و شیوه های مختلفی را جهت فرآوری می طلبد
لذا در اولین مراحل فرآوری و تولید پس از استخراج در معدن مشخصه فوق بسیار حائز اهمیت است و این عامل تاثیرگذارترین عامل در قواره سنگ است چه حین استخراج از معدن نیز تأثیرات خود را در طراحی چگونگی روش های استخراج، بلوک بندی حوزه معدن و حتی حمل و نقل نیز خواهد گذاشت
این مجموعه عمده در مورد فرآوری و تولید محصولات کارخانه بوده و تقریباً به خارج از محدوده استخراج سنگ از معدن مربوط می گردد
درصد جذب رطوبت سنگ
بر اساس مشخصه فوق بسته به چگونگی ساختار تشکیلاتی و زمین شناختی سنگ ها مقادیر مختلفی از رطوبت را در بین بافت های خود جای می دهند
در بحث فرآوری سنگ های تزئینی (شکل و قواره سنگ )این عامل در طی مراحل تولید تاثیراتی خواهد گذاشت که چگونگی خط تولید یا نقایص حاصل از آن را جبران کند.
موارد پیش میآید که یا در توجه به روشهای خواست خط تولید سنگ تزئینی بعضی از نواقص مربوط به این مشخص پس از تولید هم قابل جبران نیست و پس از مصرف در ساختمانها و یا در سنگ جز آن تولید میشود مشکلاتی را به وجود میآورند که در مجموعه عوامل موثر در کاربردهای سنگ تزئینی به آن اشاره خواهد شد
مثلاً تاکنون روش وجود نیامده که جذب آب سنگهای لایم استون را پس از تولید را جبران کنند .با روش جبرانی آن از قبیل به کاربردن روش اجرایی یو وی تاثیر بسیار جزئی داشته یا توجیه اقتصادی نداشتند به هر حال دانش بشری همواره در تکاپو بوده و شاید روزی بسیاری مسائل از این قبیل را رفع نماید
اما آنچه در بحث فرآوری اهمیت دارد و روش تولید یا مشکل جذب رطوبت هوا را در تعارض بوده و یکی از عوامل اصلی جدید بعد خواهد بود در فرآوری سنگ های تزئینی مشکل جذب رطوبت موانع زیادی را به وجود خواهد آورد زمانی که در فرآوری سنگ تمام مراحل برش همراه آب بوده و تمام سنگ و رطوبت جزئی بدیهیترین مسائل است
ادامه دارد …