کوارتزیت (Quartzite) نوعی سنگ دگرگونی بسیار متراکم با درصد کوارتز بسیار زیاد است که بر اثر دگرگونی سنگهای رسوبی پر کوارتز مانند ماسهسنگها ،کنگلومراهای کوارتزدار، چرت و …. به وجود میآید.
گاهی اوقات به طور ناچیز میکا، فلدسپات، آپاتیت و گارنت نیز در آن دیده میشود که البته به مواد ناخالص موجود در سنگ مادر بستگی دارد؛ مثلاً اگر جنس سیمان سنگ که کوارتزیت از دگرگونی آن ایجاد شده است، آهک باشد پس از دگرگونی، کانیهای کلسیت یا دولومیت در سنگ دیده خواهند شد. میکا در این نوع سنگ باعث تورق یافتگی آن میشود.
رنگ کوارتزیت معمولاً سفید و اگر ناخالصی داشته باشد رگه های خاکستری رنگ در آن دیده میشود که معمولاً از دگرگون شدن ماسهسنگهای کوارتزیتی است.
این سنگ از مقاومت نسبتاً خوبی برخوردار است و برای استفاده در کف و پله سنگ بسیار مناسبی است. البته این سنگ را به خاطر ظاهر زبرش، بیشتر در ساختمانهای ارزان قیمت و روستایی به کار میبرند.
فشردگی زیاد کانیهای سازنده این سنگ و وجود سیمان سیلیسی بسیار محکم در بین ذرات سازنده سنگ موجب میشود که در هنگام شکستن، دانهها نیز بشکنند و لبههای تیزی در سنگ ایجاد شود به دلیل همین خاصیت در گذشتههای دور قطعات تیز کوارتزیت به عنوان ابزاری برای دفاع و شکار مورد استفاده بشر اولیه قرار میگرفته است.
ویژگیهای سنگ کوارتزیت
- تشکیل و تبدیل: سنگ کوارتزیت از تبدیل سنگهای کوارتزی پس از تغییر دما و فشار بالا به وجود میآید. این فشارها و دماها معمولاً در عمقهای زیرزمینی ایجاد میشوند. در این شرایط، دانههای کوارتز تدریجاً به یکدیگر چسبیده و ترکیبات معدنی دیگر از بین میروند.
- سختی و مقاومت: سنگ کوارتزیت دارای سختی بالا و مقاومت عالی در برابر فشار و سایش است. این ویژگیها آن را به یک مصالح مطمئن و مورد ترجیح در ساخت و ساز تبدیل کردهاند. به عنوان مثال، از سنگ کوارتزیت در ساخت زمینپایههای راهآهن، ساختارهای دیوارهای ساختمانی، و کفپوشهای مقاوم در محیطهای پرتردد استفاده میشود.
- رنگ و زیبایی: سنگ کوارتزیت دارای طیف وسیعی از رنگها است که معمولاً شامل سفید، خاکستری، قهوهای، زرد، صورتی، قرمز و بنفش میشود. این تنوع در رنگها اجازه میدهد تا در طراحیهای مختلف معماری و داخلی مورد استفاده قرار گیرد و به زیبایی و تنوع اضافه کند.
- استفاده در داخل و خارج ساختمان: علاوه بر کاربردهای ساختمانی داخلی که در تزئین دیوارها، کفپوشها و پلهها استفاده میشود، سنگ کوارتزیت همچنین در پروژههای خارجی مورد ترجیح قرار میگیرد. این سنگ به عنوان یک مصالح مقاوم در برابر شرایط جوی سخت مانند باران، برف، آفتاب و تغییرات دما عملکرد خوبی دارد.
- سنگسازی: در عرصهی سنگسازی نیز سنگ کوارتزیت مورد استفاده قرار میگیرد. به عنوان مثال، برای ساخت سنگهای قبر و مجسمهسازی از آن استفاده میشود.
در کل، سنگ کوارتزیت به دلیل ترکیب مقاومت، زیبایی و تنوع رنگی خود، یکی از سنگهای محبوب در صنایع ساختمانی و زینتی است و در مختلف نقاط جهان به عنوان یک مصالح با ارزش استفاده میشود.
سنگ کوارتزیت از سنگ کوارتز تشکیل شده است و به دلیل ویژگیهای منحصر به فرد خود، در صنایع مختلف به کار میرود. به همین دلیل، کاربردهای متنوعی در ساخت و ساز، دکوراسیون داخلی و صنایع معدنی دارد.
در صنایع ساخت و ساز، سنگ کوارتزیت به دلیل سختی و مقاومت بالا، برای ساخت سرامیک، سینکها، پلهها، کفپوش و کاشیها استفاده میشود. همچنین، در دکوراسیون داخلی به عنوان پوشش دیواری، سطوح کابینت و میزها نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
در صنایع معدنی، سنگ کوارتزیت به دلیل مقاومت در برابر حرارت و شیمیایی و همچنین خواص الکتریکی مناسب، در تولید شیشه، کاشیهای سرامیکی و تجهیزات الکترونیکی نیز به کار میرود.
ویژگی | سنگ کوارتزیت | ماسه سنگ |
---|---|---|
تشکیل و تبدیل | از تبدیل سنگهای کوارتزی | از ترکیب دانههای ماسه |
ساختار و ترکیب معدنی | دانههای کوارتز فشرده | دانههای ماسه تراکم شده |
سختی | بسیار سخت (معمولاً 7 به بالا در مقیاس موهس) | متغیر (معمولاً 6 تا 7 در مقیاس موهس) |
مقاومت در برابر فشار و سایش | بسیار مقاوم | معمولی تا مقاوم |
رنگها و زیبایی | طیف گستردهای از رنگها (سفید تا قرمز، زرد، صورتی و …) | عمدتاً سفید و سیاه |
استفادههای معمول | مصالح ساختمانی (کفپوش، دیوار)، سنگ قبر، زینتسازی | بتن، مصالح ساختمانی، تولید شیشه |
منشأ | تبدیل کوارتز به کوارتزیت به واسطهٔ ترمومتامورفیسم | رسوبات ماسه تحت تأثیر عوامل طبیعی تشکیل شده |
[/ultimate_info_table]